ROŚLINY. Definicja pojęcia - rośliny
Ekologia.pl Wiedza Encyklopedia rośliny
Definicja pojęcia:

rośliny

Rośliny — Rośliny – grupa organizmów żywych wytwarzających związki organiczne z martwej materii nieorganicznej w procesie fotosyntezy lub chemosyntezy. Rośliny są zbudowane z komórek wyraźnie różniących się od komórek pozostałych jądrowców. Najdawniejsze organizmy roślinne były to jednokomórkowce podobne do dzisiejszych glaukocystofitów. Z biegiem ewolucji rośliny zaczęły przekształcać się w kierunku bardziej zróżnicowanych i złożonych form, przechodząc od organizmów jednokomórkowych i kolonijnych do plechowców (glony, grzyby, protisty). Dalsza linia rozwoju roślin obejmuje mszaki i mchy, a następnie rośliny naczyniowe, posiadające już korzeń, pęd oraz tkankę drzewną wraz z naczyniami i cewkami. Najstarsze rośliny były również organizmami wodnymi i w tym środowisku pozostawały w kolejnych liniach rozwoju.
 
Szacuje się, że obecnie na Ziemi istnieje około 500 tys. gatunków roślin, przy czym poznanych i zbadanych jest 310 tys.

Budowa roślin

Rośliny zbudowane są z komórek o specyficznych cechach. Błony komórkowe roślin otoczone są zewnętrzną ścianą komórkową, która tworzy się z celulozy, hemicelulozy, ligniny i pektyn (wyjątkiem są tutaj grzyby, których ściany zbudowane są z chityny, jak również bakterie, które otacza ściana komórkowa z peptydoglikanu). We wnętrzu komórek roślinnych znajduje się z kolei wakuola, czyli struktura zawierająca sok komórkowy i magazynująca związki organiczne i nieorganiczne potrzebne do wzrostu rośliny. W soku komórkowym wakuoli (wodniczki) skumulowana jest przede wszystkim woda, a poza tym jony mineralne, cukry, białka, aminokwasy, przeciwutleniacze i alkaloidy. Poza wakuolą w komórce roślinnej zawierają się także proplastydy, spośród których najistotniejszą funkcję pełnią chloroplasty, inaczej ciałka zieleni. Jak sama nazwa wskazuje, znajdują się one w zielonych częściach roślin. Barwę nadaje im zielony barwnik chlorofil, absorbujący energię świetlną z promieniowania słonecznego. To właśnie w chloroplastach zachodzi proces fotosyntezy warunkujący przeżycie i rozwój rośliny. Inne ważne plastydy to chromoplasty i leukoplasty. Pierwsze z nich odpowiadają za magazynowanie barwników, które następnie decydują o barwie poszczególnych elementów rośliny, głównie kwiatów i owoców. Drugie stanowią magazyn dla substancji zapasowych.


Stopnie organizacji ciała organizmów roślinnych:

Położenie roślin (Archaeplastida) na drzewie filogenetycznym organizmów żywych. By Nova [GFDL or CC BY 3.0], via Wikimedia Commons

Proces fotosyntezy

Fotosynteza przeprowadzana przez rośliny to jeden z najważniejszych procesów zachodzących w przyrodzie. Ma charakter oksygeniczny – jego produktem jest tlen wydzielany do atmosfery. Poza tym w wyniku fotosyntezy do obiegu materii trafia także węgiel organiczny powstały z materii nieorganicznej. To sprawia, że bez roślin nie mogą funkcjonować ekosystemy i nie jest możliwe przetrwanie organizmów, również człowieka. Rośliny odgrywają więc fundamentalną rolę dla ciągłości życia na Ziemi.


Zapis sumaryczny reakcji fotosyntezy przedstawia się następująco:

6H2O + 6CO2 + energia świetlna → C6H12O6 + 6O2

gdzie:

  • 6H2O – woda (sześć cząsteczek),
  • 6CO2 – dwutlenek węgla (sześć cząsteczek),
  • C6H12O6 – glukoza (pojedyncza cząsteczka),
  • 6O2 – tlen (sześć cząsteczek).

Fotosynteza. By Stepa (Own work) [Public domain], via Wikimedia Commons

Królestwo roślin

Do królestwa roślina należą:

Fazy rozwoju roślin w cyklu życiowym w rozwoju generatywnym

Rośliny charakteryzują się cyklicznym następowaniem po sobie faz rozwoju. Zjawisko to nosi nazwę przemiany pokoleń.
Jego poszczególne etapy (fazy) to:

  • kiełkowanie,
  • wzrost wegetatywny i różnicowanie się łodyg oraz liści,
  • kształtowanie się pąków kwiatowych,
  • kwitnienie,
  • przekwitanie z rozpoczynającym się jednocześnie owocowanie,
  • rozsiew nasion i stopniowe obumieranie rośliny.
kiełkowanie

Kiełkowanie – fot. pixabay.com

Inne podziały roślin

Ze względu na budowę i sposób rozwoju, rośliny można podzielić na monokarpiczne i polikarpiczne. Do roślin polikarpicznych zaliczają się wszystkie te, które kwitną i wydają nasiona jednorazowo. Są to rośliny jednoroczne i dwuletnie. Rośliny polikarpiczne, do których należą gatunki wieloletnie, owocują i wydają nasiona wielokrotnie w swoim życiu. Oznacza to, że przemiana pokoleń zachodzi u nich wielokrotnie. Rośliny żyjące dłużej niż dwa lata nazywamy bylinami.


Rośliny dzielimy także pod kątem trwałości i typu łodygi.
W związku z tym rozróżniamy:

Innym ze znanych kryteriów podziału roślin jest ich zapotrzebowanie na wodę. Najbardziej wodnolubne są hydrofity. Ich przeciwieństwem są kserofofity, czyli rośliny sucholubne, które dzielą się na sukulenty i suchorośla.

Rośliny dzielimy również ze względu na ich funkcję użytkową.
Pod tym kątem wyróżniamy:

Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż
Organizacje ekologiczne
Polski Klub Ekologiczny
Znaki ekologiczne
NCCO
NCCO
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments